Klasa I CG w Bibliotece Bernardynów

10 grudnia wybraliśmy się do Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Zostaliśmy zapoznani z funkcjonowaniem biblioteki oraz księgozbiorem. Odwiedziliśmy czytelnię czasopism, czytelnię ekonomiczno – prawną, czytelnię zbiorów specjalnych, pracownię regionalną oraz magazyn. Usłyszeliśmy historię biblioteki oraz jej patrona – Witolda Bełzy. Na koniec zwiedziliśmy poklasztorną bibliotekę należąca niegdyś do bydgoskiego klasztoru bernardynów. Jest ona najstarszym i największym z zachowanych w mieście księgozbiorem. Początki sięgają schyłku XV wieku.

Od 1936 roku Bibliotheca Bernardina eksponowana jest w stylizowanym pomieszczeniu, urządzonym staraniem ówczesnego dyrektora Biblioteki Miejskiej, dr. Witolda Bełzy i dzięki ofiarności społeczeństwa miasta. Zabytkowy księgozbiór składa się z 1374 woluminów, które zawierają 1555 dzieł. Zasób ten jest zróżnicowany treściowo, choć naturalnie najliczniejsze są dzieła z zakresu teologii. Zachowało się 25 wydań Biblii, w tym dziewięć XV-wiecznych. Ponadto księgi liturgiczne, wiele zbiorów kazań i żywotów świętych: od trzech XV-wiecznych wydań „Złotej legendy” Jakuba de Voragine, najpoczytniejszej książki średniowiecza, po XVIII-wieczne zbiory kazań polskich. Zachowały się również dzieła reformacyjne – Melanchtona i Lutra oraz kontrreformacyjne – a wśród nich pierwsze polskie prace z zakresu teologii polemicznej autorstwa Walentego Wróbla, Stanisława Hozjusza i Stanisława Sokołowskiego. Większość książek z biblioteki bernardynów została wydrukowana w XVI wieku. Są wśród nich dzieła tłoczone w słynnych oficynach Krzysztofa Plantina z Antwerpii, czy Aldusa Manitiusa w Wenecji. Zachowało się też kilka druków krakowskich z początku XVI wieku, zaliczanych do najcenniejszych druków polskich, m.in.: z drukarni Floriana Unglera „Zwierciadło filozofii” z 1513 roku, czy z drukarni Józefa Hallera – „Fizyka” Arystotelesa z 1519 roku. Chlubą każdej biblioteki są inkunabuły, druki wydane do końca 1500 roku. W zbiorze bernardynów jest ich 97. Niewątpliwie najciekawszym z nich jest ulotka Hieronima Savonaroli „Reguła dla wszystkich zakonników”, wydana we Florencji w 1489 roku. Jest to unikat w skali światowej i posiada niecodzienną proweniencję – wyjęto go bowiem z makulatury wyściełającej okładki innej książki. O wartości Biblioteki Bernardynów nie decyduje jednak ilość cenionych na rynku zabytków sztuki drukarskiej. Podobny lub nawet lepszy księgozbiór można zgromadzić w nowych bibliotekach. Najważniejszą cechą tej biblioteki jest jej przeszłość, która jest częścią historii miasta.

www.biblioteka.bydgoszcz.pl